“De gewaarwording die wij angst noemen kan een toegangspoort zijn tot innerlijk ontwaken…Ons oordeel over goed en kwaad, over positief en negatief, berust op begrippen die we als kind net zo onbewust in ons hebben opgenomen als we onze taal hebben geleerd. Deze waardeoordelen zijn dwingend, dat we ze verwarren met directe levenservaring. Wanneer we ze echter voetstoots aannemen, beperken we ons in onze mogelijke ontdekkingen. Want schuilen er soms geen verborgen nadelen in de ervaringen die we prettig noemen, en zijn er werkelijk geen waardevolle aspecten aan de ervaringen die we als ongewenst bestempelen? De reflex om ons van “negatieve” ervaringen af te wenden is echter zo sterk, dat we nauwelijks de kans krijgen om te zien wat deze behelzen. Wij schijnen niet om onze angst heen te kunnen.
De meest beangstigende van alle ervaringen, het allermoeilijkste om rechtstreeks onder ogen te zien, is de dood. Maar kunnen we deze gebeurtenis buiten beschouwing laten en toch de hoop koesteren de zin van ons leven te doorgronden? Dat zouden we wel willen. Nadenken over de onontkoombaarheid van aftakeling en dood is pijnlijk. Het brengt ons tot wanhoop en biedt ons geen enkele uitweg. Waartoe dient het leven als de dood een einde maakt aan al ons streven? …
Kunnen we ons voorstellen hoe we ons voelen als het onze beurt is om onbekwaam en hulpeloos te worden, of hoe het is om iedere dag geconfronteerd te worden met de wetenschap van onze naderde dood? Zullen we nog steun ondervinden van onze huidige gevoelens van plezier en tevredenheid, wanneer we onze levenskrachten voelen wegebben of wanneer we vergaan van pijn en weten dat die niet verdwijnt?
Als we wisten dat ons laatste uur geslagen had, zouden we ons daar rustig aan overgeven? Waar zouden wij spijt van hebben? Van welke dingen zouden we het gevoel hebben er niet aan toegekomen te zijn? Zouden we anders geleefd hebben als we van tevoren hadden geweten dat ons leven op dit moment zou eindigen? Welke raad zouden we aan onze kinderen of vrienden meegeven, om hen te helpen een gevoel van spijt te voorkomen wanneer hun stervensuur aanbreekt?
Zolang wij jong en gezond zijn, is de tijd ons gunstig gezind; hij stelt ons in de gelegenheid na te denken over wat we willen ondernemen en ondersteunt onze pogingen om die kennis te vinden, die we nodig hebben om verwarring en verkwisting in ons leven tegen te gaan. Als we onze tijd verspillen, verspillen we ons leven; er blijft ons weinig anders over dan te aanvaarden wat ons in onze laatste levensjaren overkomt. Aanvaarden we echter de edelmoedigheid van tijd en gebruiken we deze om een sterk fundament voor zelfkennis te leggen, dan zal de aldus verworven kennis ons beschermen tegen zwakte en emotionele nood – zowel nu als in de toekomst. Dan zal kennis op onze oude dag een voortdurende bron van inspiratie en kracht zijn, die ons door dik en dun ondersteunt en zowel onze eigenwaarde als die van anderen bekrachtigt.
Waarom is het zo moeilijk om de realiteit van het ouder worden en sterven onder ogen te zien? Waarom moeten we een directe confrontatie met onze angst uit de weg gaan?….
Misschien verliezen we, als we onze angsten erkennen en ze diep in ons hart voelen, alleen maar onze illusies. Mogelijk ontdekken we in onze angst een onverwachte rustplaats, waardoor we ons heel dankbaar voelen dat we eindelijk weten wie we zijn en waar we naar toe gaan.
De gewaarwording die we nu angst noemen, kan een toegangspoort zijn tot innerlijk ontwaken. Telkens wanneer we angst ervaren kunnen we ervan uitgaan dat we in de buurt komen van kennis die we voor onszelf verborgen hebben gehouden. Telkens wanneer we de grenzen van onze ervaring naderen en iets nieuws beginnen te ontwaren, zal de angst als een schaduw verrijzen om datgene te verbergen wat we het dringend dienen te weten.
Angst zal ons, evenals een goede vriend, niet verlaten voordat we ons eigen wezen volledig begrijpen. Zolang we op zoek zijn naar grotere kennis over wie en wat we zijn, kunnen we erop vertrouwen dat angst een kompas kan zijn voor ons eigen gewaarzijn, een wijzer die ons de weg wijst naar grotere kennis. ”
Citaat uit het boek: “Kennis van Vrijheid tijd om te veranderen” geschreven door Tarthang Tulku.
